Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác đất hiếm Bến Đền (xã Gia Phú và xã Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai) vừa được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công khai lấy ý kiến rộng rãi.
Dự án do Công ty cổ phần Công nghiệp Khánh An (trụ sở tại phường Xuân Đỉnh, Hà Nội) làm chủ đầu tư. Kết quả thăm dò mỏ đất hiếm trên đã được Hội đồng trữ lượng khoáng sản Quốc gia phê duyệt năm 2021. Tháng 4 vừa qua, UBND tỉnh Lào Cai có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án này.
Dự án có tổng diện tích trên 398ha, trong đó khu vực khai trường gần 395ha, khu vực phụ trợ gần 3,7ha.
Báo cáo ĐTM nhận định dự án phù hợp với Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, thúc đẩy khai thác, chế biến và sử dụng hiệu quả đất hiếm khu vực Lai Châu, Yên Bái.
Nhà máy chế tạo vật liệu tinh khiết ứng dụng trong công nghiệp, công nghệ cao từ nguyên liệu đất hiếm sạch do Công ty cổ phần công nghiệp Khánh An làm chủ đầu tư đặt tại Khu cảng quốc tế Lạch Huyện, thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, TP Hải Phòng có diện tích 28.000m2 đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư.
Dự kiến tháng 10/2026, nhà máy này sẽ vận hành thử nghiệm chế biến sâu tinh quặng đất hiếm từ mỏ Bến Đền.
Về công suất mỏ đất hiếm, chủ đầu tư dự kiến năm thứ nhất khai thác 150 tấn/năm; từ năm thứ 2 đến năm thứ 13 sẽ khai thác 1.500 tấn/năm. Từ năm 14 đến năm 19 khai thác 1.000 tấn/năm. Năm thứ 20 kết thúc khai thác với công suất 272 tấn/năm.
Để thực hiện dự án cần chuyển đổi 6,7ha đất trồng lúa nước thuộc yếu tố nhạy cảm môi trường.
Khu vực thực hiện dự án không có rừng tự nhiên, không nằm trong khu vực khoanh vùng bảo vệ của các di tích đã xếp hạng. Rừng trồng trên các đồi là cây công nghiệp (quế, keo, mỡ, bạch đàn).
Gần khu vực khai thác là sông Hồng. Nơi tiếp nhận nguồn nước thải sau khi kết thúc khai thác từ suối Trát, Ngòi Bo đổ vào sông Hồng. Có 150 hộ dân sinh sống trong khu vực dự án cần phải thỏa thuận đền bù.
Tổng mức đầu tư của dự án trên 119 tỷ đồng, trong đó vốn tự có của doanh nghiệp chiếm 65% tương đương 77,5 tỷ đồng và vốn huy động từ các tổ chức tín dụng chiếm 35%.
Do đặc thù công nghệ khai thác đất hiếm bằng hòa tách tại chỗ, tại báo cáo ĐTM, chủ đầu tư khẳng định việc khai thác được thực hiện vào mùa khô, tương ứng khoảng 180-200 ngày mỗi năm, tùy theo điều kiện thời tiết cụ thể.
Theo ước tính của Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, trữ lượng đất hiếm của thế giới là khoảng 120 triệu tấn. Trong đó, 5 quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn nhất thế giới gồm: Trung Quốc 44 triệu tấn (chiếm 37,9% trữ lượng toàn cầu); Việt Nam 22 triệu tấn (chiếm 18,9%); Brazil 21 triệu tấn (chiếm 18,1%); Nga 12 triệu tấn (chiếm 10,3%); Ấn Độ: 6,9 triệu tấn (chiếm 5,9%).
Các quốc gia khác có trữ lượng đất hiếm đáng kể bao gồm: Australia 4,1 triệu tấn; Hoa Kỳ 1,5 triệu tấn; Đảo Greenland 1,5 triệu tấn; Tanzania 0,89 triệu tấn; Canada 0,8 triệu tấn.
