Bánh chim gâu của đồng bào dân tộc Dao huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái
Gọi là đặc sản bởi sự cầu kỳ trong cách làm bánh và câu chuyện về chiếc bánh mang ý nghĩa của tình mẫu tử. Chuyện xưa kể rằng, tháng ba vào mùa nương rẫy, các bà, các chị tất bật, làm lụng cả ngày thu quả tra hạt vắng nhà. Đi làm nương, nhưng người mẹ luôn hướng về những đứa con đang ngóng mẹ.
Lúc nghỉ trên nương, người mẹ Dao tranh thủ dùng những chiếc lá dừa rừng này đan vỏ bánh chim, để cuối ngày trở về gia đình nhồi gạo làm bánh cho con. Chiếc bánh chim gâu như món quà đầy tình mẫu tử dành cho những đứa con yêu của mình.
Đồng bào quây quần gói bánh chim gâu
Bánh được gói theo hình dáng giống con chim gâu, nhỏ xinh vừa phải. Người dân gọi chung là bánh chim gâu. Để làm được chiếc bánh độc đáo, gạo nếp là nguyên liệu chính không thể thiếu trong bánh chim gâu. Ngoài ra, món bánh còn có thể thêm nhiều nguyên liệu như đỗ xanh, các loại lá cây, nước tro, thịt lợn để tạo thêm hương vị độc đáo, đa dạng và ngon hơn. Ngoài gạo nếp, bánh chim gâu phải có nguyên liệu là lá dứa rừng, một loại cây rất quen thuộc với người dân Yên Bái. Lá có màu xanh, hình dáng dài.
Khi gói, người ta sẽ đan các chiếc lá lại với nhau để bao bọc lấy nhân, sau đó thả bánh vào nồi rồi luộc lên. Ngoài làm nguyên liệu gói bánh chim gâu, lá dứa rừng còn là vị thuốc chữa bệnh dạ dày lên được không ít gia đình mang về trồng quanh nhà để làm vị thuốc chữa bệnh.
Nguyên liệu chính gói bánh chim gâu là gạo nếp và lá dứa rừng
Cầu kỳ hơn, người làm bánh có thể trộn thêm một chút đỗ xanh, hay nhuộm gạo các màu bằng các loại lá cây hoặc ngâm gạo bằng nước tro nẳng để tạo thêm hương vị khác nhau.
Bánh chim gâu là đặc sản của người dân tộc Dao và Cao Lan ở huyện Yên Bình. Chiếc bánh tượng trưng cho tình cảm gia đình, tượng trưng cho tình cảm cha con, tượng trưng cho tình cảm mẹ con.
Người dân ở đây thường mang thứ bánh này khi đi làm nương rẫy để dùng tạm bữa trưa hay làm đồ ăn cho trẻ em đến trường. Đây là món ăn phổ biến và được yêu thích của đồng bào dân tộc địa phương. Đặc biệt bánh chim gâu được tặng như một thứ đặc sản để chia xẻ tình cảm với nhau, là món quà quý người mẹ dành cho mà trẻ em rất thích.
Bánh chim gâu giờ không còn là món ăn trong gia đình vào những ngày rằm, ngày tết, mà đã vượt ra khỏi ranh giới ngôi nhà sàn truyền thống của đồng bào đến với các lễ hội. Và có thể nhờ thứ lá vỏ bánh và vị thuốc chữa một số bệnh mà bánh chim gâu trở thành đặc sản được các thực khách yêu thích khi dừng chân tại Yên Bái.
