Ảnh tư liệu: Nguyễn Oanh/TTXVN
Yên Bái đang bước vào cao điểm mùa hạn, thời tiết hanh khô kéo dài, đây cũng là thời điểm người dân vùng cao đốt thực bì làm nương rẫy, gia tăng nguy cơ cháy rừng trên diện rộng. Trước tình hình này, các cấp chính quyền chủ động triển khai các biện pháp cấp bách, huy động tối đa lực lượng, phương tiện để thực hiện tốt phòng cháy, chữa cháy rừng, hạn chế thấp nhất các vụ cháy có thể xảy ra.
* Chủ động triển khai các biện pháp ứng phó
Những ngày đầu tháng 4, theo dự báo ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Yên Bái đang cảnh báo cháy rừng cấp IV, cấp V – mức cảnh báo rất cao và cực kỳ nguy hiểm. Một loạt biện pháp cấp bách đang được các địa phương và cơ quan chức năng triển khai tại cơ sở, trọng tâm là đẩy mạnh tuyên truyền, chuẩn bị các điều kiện cho các phương án ứng phó phòng cháy chữa cháy rừng, kiểm soát chặt việc sử dụng lửa trong sản xuất nông lâm nghiệp, đặc biệt là hành vi đốt nương làm rẫy không kiểm soát.
Ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái cho biết, tỉnh đã yêu cầu các địa phương tập trung rà soát, cập nhật phương án phòng cháy, chữa cháy rừng theo phương châm "bốn tại chỗ"; chuẩn bị đầy đủ vật tư, nhân lực, kinh phí, sẵn sàng sơ tán dân khi cần thiết và báo cáo kịp thời các tình huống khẩn cấp. Tinh thần chỉ đạo xuyên suốt là "phòng ngừa là chính", tập trung phát hiện sớm, xử lý kịp thời các nguy cơ cháy ngay từ cơ sở.
Ông Nguyễn Thái Bình cho biết thêm, hiện lực lượng Kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan tăng cường trực chiến, theo dõi sát diễn biến để xác định và phân vùng trọng điểm nguy cơ cháy rừng ở những khu vực trọng yếu; giám sát nguy cơ cháy rừng bằng công nghệ hiện đại, như tuần tra bằng flycam, hệ thống GPS... Thường xuyên diễn tập tại cơ sở, hoàn thiện các phương án hiệp đồng, sẵn sàng phối hợp khi có yêu cầu; phân công trách nhiệm cụ thể cho chính quyền cơ sở trong tình huống cháy rừng xảy ra.
Tại huyện Mù Cang Chải, nơi có tổng diện tích có rừng và đất lâm nghiệp trên 99 nghìn ha, chiếm 83% diện tích tự nhiên. Hạt Kiểm lâm phối hợp với Ban quản lý Rừng phòng hộ huyện và chính quyền địa phương các xã, thị trấn kiện toàn 14 ban chỉ đạo phòng chống, cháy rừng cấp xã; thành lập 108 tổ đội xung kích tuần tra, bảo vệ rừng với gần 700 người tham gia...
Ông Trần Xuân Dưỡng, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Mù Cang Chải cho biết, đơn vị đã bố trí cán bộ kiểm lâm phụ trách địa bàn, bám sát cơ sở, duy trì chế độ trực 24/24 giờ vào thời điểm nắng nóng, khô hanh kéo dài. Chủ động phương án kiểm tra, nắm bắt kịp thời thông tin, tình hình vi phạm Luật Lâm nghiệp trên địa bàn; tổ chức tuyên truyền lồng ghép vào các buổi họp bản, ký cam kết bảo vệ rừng tới các gia đình trên địa bàn toàn huyện; hướng dẫn kỹ thuật đốt nương rẫy cho người dân.
Bên cạnh đó, dự báo, cảnh báo cháy rừng đến các xã, các bản, các chủ rừng chủ động ứng phó, khi tình huống xảy theo phương châm "4 tại chỗ", xây dựng, tu sửa hệ thống biển dự báo cháy rừng, chòi canh lửa tại các điểm nguy cơ cháy cao, nghiêm cấm việc đốt nương, đốt ong, đốt đồng cỏ tại bãi chăn thả gia súc trong thời điểm khô hanh.
Kết quả đến nay, 100% các xã, thị trấn trên toàn tỉnh xây dựng phương án, lịch trực chỉ huy, chế độ hiệp đồng phòng cháy chữa cháy rừng; giao trách nhiệm tự kiểm tra phòng cháy, chữa cháy rừng cho các chủ rừng; tổ chức gần 50.000 hộ dân ký cam kết phòng chống cháy rừng, không đốt nương làm rẫy những ngày nắng nóng, hanh khô, gió to; đảm bảo trực 100% quân số trong đội xung kích tuần tra, bảo vệ rừng tại cơ sở.
* Huy động tối đa lực lượng, phương tiện
Để phục vụ cho việc thực hiện các biện pháp phòng cháy chữa cháy rừng tại cơ sở đạt hiệu quả cao, tỉnh Yên Bái đặc biệt chú ý đến việc chuẩn bị lực lượng, trang bị kiến thức, phương tiện để nâng cao năng lực phòng chống cháy rừng cho các lực lượng và người dân. Coi đây là yếu tố quyết định để nâng cao hiệu quả phòng cháy, chữa cháy rừng chủ động, bền vững.
Từ thực tế ghi nhận, phần lớn những vụ cháy rừng trên địa bàn tỉnh Yên Bái được người dân phát hiện sớm, cứu chữa kịp thời nên ít thiệt hại, chặn đứng cháy rừng lây lan. Điều đó cho thấy, mọi hoạt động phòng cháy, chữa cháy trước hết phải được xử lý tức thời bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ.
Ông Kiều Tư Giang, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái cho biết, lực lượng tại chỗ mà chủ lực là các đội xung kích tuần tra, bảo vệ rừng cơ sở đóng vai trò cực kỳ quan trọng, không chỉ trực tiếp chữa cháy rừng khi có sự cố, lực lượng này còn có nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến kỹ năng phòng chống cháy rừng tới từng người dân, sát với tình huống thực tế tại mỗi địa bàn. Hiện nay, toàn tỉnh luôn duy trì gần 1.500 tổ xung kích chữa cháy rừng với trên 8.000 người tham gia.
Bên cạnh duy trì đủ quân số, diễn tập với các tình huống giả định tại cơ sở được lực lượng Kiểm lâm quan tâm, thường xuyên tổ chức. Qua thực tế đã giúp người dân nâng cao kỹ năng xử lý dập tắt nguồn cháy nhỏ khi mới phát hiện, biết sử dụng phương tiện phòng chống chữa cháy rừng tại chỗ. Đặc biệt, giúp người dân có tâm lý bình tĩnh ứng phó, không bị hoảng loạn trước sự cố cháy rừng có thể lan rộng.
Huyện Trạm Tấu là địa bàn trọng điểm phòng chống cháy rừng, ông Nguyễn Văn Quỳnh, Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Văn Chấn - Trạm Tấu - Nghĩa Lộ cho hay, trên địa bàn huyện luôn duy trì 12 đội cơ động bảo vệ rừng ở 12 xã, thị trấn và 55 tổ phòng chống cháy rừng tại các thôn bản, với trên 600 người tham gia. Đồng thời, trang bị ít nhất mỗi đội cơ động một máy bơm nước dã chiến; mỗi tổ phòng chống cháy rừng có ít nhất 2 bộ quần áo chống lửa chuyên dụng và 2 máy cắt cây...
Cũng như các địa phương khác trên toàn tỉnh, huyện Trạm Tấu duy trì tốt hệ thống dự báo, cảnh báo cháy rừng từ vệ tinh của Cục Kiểm lâm cung cấp; cập nhật phần mềm cảnh báo và phát hiện sớm cháy rừng qua tin nhắn SMS của Chi cục Kiểm lâm tỉnh. Đi đôi với đó, huyện đã cấp phát 46 bảng, biển tuyên truyền, 80 biển cấm lửa, 10 bảng quy ước bảo vệ rừng, tu sửa 6 bảng cấp dự báo cháy rừng, 72 chòi canh lửa; phát dọn, tu sửa hơn 270 km đường băng cản lửa.
Yên Bái hiện có độ che phủ rừng đạt 63%, được coi là "lá phổi xanh" điều hòa khí hậu cho phần lớn vùng Tây Bắc. Trước nguy cơ cháy rừng ngày càng hiện hữu, sự chủ động của chính quyền cùng tinh thần trách nhiệm của nhân dân sẽ là yếu tố quyết định an toàn cho những cánh rừng, và bảo vệ nguồn sinh kế của hàng chục nghìn hộ dân.
