Đã mắt với vườn nhãn trĩu quả
Vườn nhãn trên 25 năm tuổi của gia đình bà Bùi Thị Chiến, xóm Khoang, xã Nật Sơn đang bắt đầu cho thu hoạch. Ảnh: Bình Khang
Ngày 5.8, chúng tôi có mặt tại vùng trồng nhãn Sơn Thuỷ, thuộc huyện Kim Bôi, tỉnh Hoà Bình cũ (nay là xã Nật Sơn, tỉnh Phú Thọ). Hai bên đường vào các xóm Khoang, Bèo, Lốc là những vườn nhãn sai trĩu quả. Đây là thời điểm bận rộn khi bà con bắt đầu vào vụ thu hoạch.
Tại xóm Khoang, gia đình ông Bùi Văn Lực là hộ đầu tiên đưa giống nhãn về trồng trên đất này. Vườn nhãn trên 25 năm tuổi với hơn 200 gốc nhãn Hương Chi và nhãn Miền đều tăm tắp, thân to, tán rộng và trĩu quả chín.
Năm nay, nhãn Sơn Thuỷ được mùa. Ảnh: Bình Khang
Vừa bẻ nhãn, vừa lau những giọt mồ hôi trên trán, bà Chiến (vợ ông Lực) nói: “Càng nắng to, nhãn càng ngọt sắc hơn. Năm nay được mùa, chất lượng quả cũng rất tốt”.
Theo bà Chiến, hơn 20 năm trước, gia đình bà đi tham quan mô hình trồng nhãn ở Hưng Yên và quyết định đưa giống cây mới này về trồng thử. Sau khi trồng, cây phát triển tốt, tất cả diện tích đất trồng mía đã được gia đình bà Chiến chuyển sang trồng nhãn.
“Hồi ấy chỉ trồng vài cây sau nhà, thấy hợp đất, quả ngon nên mới nhân rộng. Lúc đầu chỉ bán ở chợ huyện, sau nhiều người tìm mua, các hộ khác cũng trồng theo. Giờ thì cả xóm Khoang thành làng nhãn rồi”, bà Chiến kể.
Hơn 20 năm trồng nhãn đã đem lại thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân tại xã Nật Sơn. Ảnh: Bình Khang
Dưới gầm sàn căn nhà mới đang xây, anh Bùi Văn Tám (con rể bà Chiến) cặm cụi đóng hộp nhãn để gửi cho khách. Trên hộp ghi dòng chữ: “Nhãn Sơn Thuỷ - sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP”.
Anh Tám cho biết, “Chúng tôi trồng nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhãn Sơn Thuỷ đã có mã số vùng trồng, đạt OCOP 3 sao và từng xuất khẩu sang châu Âu”.
Cũng ở xóm Khoang, gia đình ông Bùi Văn Miển trồng nhãn suốt 25 năm nay. Với diện tích 7.000m², mỗi năm vườn cho thu nhập trên 200 triệu đồng.
“Cây nhãn đã mang lại cho chúng tôi cuộc sống ổn định. Năm nay được mùa, mong tiêu thụ thuận lợi và giá ổn định hơn” - ông Miển nói.
Đưa cây nhãn thành cây làm giàu
Theo thống kê của UBND xã Nật Sơn, hiện toàn xã có khoảng 240ha nhãn, với hai loại chính là nhãn Hương Chi và nhãn Miền.
Năm 2024, năng suất trung bình đạt khoảng 30 tấn/ha, giá bán dao động từ 12.000 - 15.000 đồng/kg, cho thu nhập bình quân hơn 300 triệu đồng/ha. Còn hiện nay, giá bán đầu vụ tại vườn đang dao động khoảng 15.000 đồng/kg.
Người dân xóm Khoang đóng nhãn vào thùng để gửi nhãn cho khách ở xa. Ảnh: Bình Khang
Để ổn định đầu ra, người dân chú trọng liên kết và nâng cao chất lượng. Theo ông Bùi Hồng Kỳ, trưởng xóm Khoang, Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Sơn Thủy được thành lập nhằm kết nối các hộ trồng nhãn với doanh nghiệp, thương lái, giúp người trồng nhãn ổn định đầu ra, tránh tình trạng “được mùa, mất giá”.
Nhãn Sơn Thuỷ vỏ mỏng, cùi dày, ngọt thanh đã từng được xuất khẩu qua thị trường Châu Âu (EU). Ảnh: Bình Khang
Bà Lê Thị Hải Yến - Chủ tịch UBND xã Nật Sơn cho biết, sản phẩm Nhãn Sơn Thuỷ được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể từ năm 2016. Tiếp đó là VietGAP (năm 2019) và OCOP (năm 2020) đã giúp thương hiệu nhãn Sơn Thủy vươn xa đến các thị trường trong và ngoài nước.
"Trồng nhãn không chỉ đem lại thu nhập cho các hộ dân mà còn tạo việc làm thường xuyên cho lao động địa phương, từ khâu chăm sóc, thu hoạch đến sơ chế, đóng gói. Vào vụ chính, nhiều hộ thuê thêm 20 - 30 lao động mỗi ngày, giúp tăng thu nhập cho cả cộng đồng" - bà Yến cho hay.
Người dân xã Nật Sơn mong chờ vụ nhãn được mùa, được giá. Ảnh: Bình Khang
Cũng theo bà Yến xã Nật Sơn xác định nhãn là cây trồng chủ lực và đang tiến hành rà soát lại toàn bộ diện tích, đánh giá năng suất, chất lượng để xây dựng chiến lược phát triển lâu dài. Qua đó giúp người dân nâng cao thu nhập, làm giàu từ cây nhãn.
Bên cạnh đó, xã cũng đang tích cực giới thiệu sản phẩm đến các doanh nghiệp, hợp tác xã trong tỉnh và quảng bá trên các nền tảng trực tuyến để hướng tới một vụ nhãn tiêu thụ thuận lợi, “được mùa, được giá”.
