Lễ hội đầu năm là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, chứa đựng nhiều ý nghĩa tâm linh hướng về nguồn cội và những giá trị truyền thống. Trong không khí rộn ràng sắc xuân, trên 40 điểm lễ hội truyền thống đã, đang và sẽ diễn ra trên địa bàn tỉnh trong tháng đầu năm này.
Lễ hội Gầu tào ở Trạm Tấu năm nay được tổ chức trong niềm hân hoan và tự hào khi tối ngày 14/2, tại huyện Trạm Tấu sẽ tổ chức Lễ công bố quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia cho Lễ hội Gầu tào của người Mông 3 huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn, công bố quyết định công nhận Cây di sản Việt Nam và trao bằng công nhận cho UBND huyện Trạm Tấu đối với quần thể cây du sam núi đất ở xã Xà Hồ và thị trấn Trạm Tấu. Từ nhiều năm nay, Lễ hội Gầu tào luôn được thực hành rất chu đáo từ khâu chuẩn bị đến quá trình diễn ra nghi lễ.
Phần lễ trịnh trọng, trang nghiêm với các nghi thức cúng truyền thống, bắt đầu bằng việc chuẩn bị lễ vật cúng thần gồm cây nêu, gà trống, giấy dó… để tạ ơn trời đất, thần linh, thổ địa đã phù hộ cho dân bản cuộc sống ấm no, mùa màng bội thu, ngô lúa đầy nhà… Đây cũng là dịp để mọi người gặp gỡ giao lưu, vui chơi, hát các điệu hát giao duyên và cùng nhau múa khèn, mời nhau uống chén rượu đầu xuân. Sau phần lễ là phần hội rất sôi nổi với nhiều trò chơi dân gian như: ném pao, đánh cầu lông gà, ném còn...
Bà Dương Phương Thảo - Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Trạm Tấu chia sẻ: "Những nét văn hóa, giá trị truyền thống từ xa xưa vẫn được giữ nguyên này chắc chắn sẽ đưa Lễ hội Gầu tào trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc của Trạm Tấu, thu hút đông đảo du khách đến với huyện trên hành trình du xuân vùng cao. Chúng tôi tin rằng, lễ hội thực sự trở thành một chất keo kết dính mỗi cá nhân vào cộng đồng, cùng hướng về cội nguồn và nuôi dưỡng ý thức gắn kết cộng đồng, quê hương, quốc gia - dân tộc”.
Cùng với Lễ hội Gầu tào, trong tháng Giêng, người Mông Nà Hẩu, huyện Văn Yên còn tổ chức Lễ hội Tết rừng; người Tày Lục Yên tổ chức Lễ hội Xo May; người Thái tổ chức lễ hội Rằm tháng Giêng, người Dao, Tày, Khơ Mú tổ chức Lễ hội Cầu Mùa; người Thái, Nùng, Tày tổ chức Lễ hội Lồng tồng (xuống đồng)… Ngoài ra, còn có 3 điểm lễ hội được tổ chức ở các khu di tích cấp quốc gia cùng nhiều lễ hội diễn ra tại các điểm di tích lịch sử - văn hóa.
Các lễ hội truyền thống cơ bản được tổ chức đảm bảo cả phần lễ và phần hội. Phần lễ trang nghiêm, thành kính; phần hội ưu tiên khôi phục các trò chơi dân gian, cổ truyền mang đặc trưng của vùng, miền, đảm bảo vui tươi, lành mạnh. Mỗi lễ hội đều thể hiện một giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng của từng địa phương, dân tộc, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, cũng là cơ hội để thu hút khách du lịch đến với Yên Bái.
Chị Nguyễn Thị Thực - du khách đến từ tỉnh Thanh Hóa chia sẻ: "Văn hóa vùng cao Tây Bắc luôn mang những giá trị đặc sắc, riêng biệt. Năm kia, tôi đi Mù Cang Chải vào Lễ hội mùa vàng, năm nay, tôi đi Lục Yên. Ở đây, tôi may mắn được dự vui Lễ hội Xo may. Đây là một trải nghiệm hoàn toàn khác. Những hoạt động từ chương trình văn nghệ mang đậm dân ca Tày, màn đồng diễn với hàng trăm người diễn ra cho tới các trò chơi dân gian, gian hàng bày bán nông sản, đồ dùng truyền thống đều mới mẻ và ấn tượng với gia đình tôi. Qua đó, cũng giúp các thành viên có thêm kiến thức về văn hóa các dân tộc”.
Sau tết Nguyên đán, không gian lễ hội mùa xuân trên địa bàn tỉnh vẫn đang tiếp tục diễn ra sôi động, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, du xuân vui tươi, ý nghĩa. Việc tổ chức và quản lý tốt các lễ hội đầu năm không chỉ mang lại cho nhân dân và du khách những trải nghiệm ấn tượng mà còn là dịp để có thêm kiến thức, hiểu đúng về những nét văn hóa truyền thống của dân tộc, từ đó thấy được trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc gìn giữ nét đẹp ấy.
