Dự án được UBND tỉnh Hoà Bình phê duyệt chủ trương đầu tư từ ngày 28/10/2010, với nhiệm vụ di dời và sắp xếp chỗ ở tại xóm Thỏi, xã Phú Vinh cho 45 hộ dân; có tổng mức đầu tư dự kiến khoản 15 tỷ đồng.
Quá trình triển khai, thực hiện dự án từ năm 2011 đến 2020, trong đó từ năm 2011 đến 2013 thi công một phần dự án, từ 10/5/2013 đến 23/6/2019 dự án tạm dừng do không bố trí được vốn; từ 24/6/2019 tiếp tục triển khai thi công và hoàn thành 14/12/2020.
Ngày 25/10/2023, dự án được UBND tỉnh Hoà Bình ban hành quyết định phê duyệt quyết toán với giá trị hơn 15 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng hơn 10,54 tỷ đồng, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng hơn 3,3 tỷ đồng…
Thanh tra tỉnh Hoà Bình đã tiến hành thanh tra, mới đây đã công khai Kết luận số 75/KL-TTr, ngày 20/8/2024. Kết quả thanh tra cho thấy dự án đã được bàn giao đưa vào sử dụng; các hạng mục được thi công đầy đủ; việc thực hiện đền bù, hỗ trợ tái định cư đã cơ bản được triển khai thực hiện... Tuy nhiên, dự án cũng còn rất nhiều tồn tại, hạn chế, sai phạm.
“Quên” thu hồi về ngân sách hơn 674 triệu đồng
Qua thanh tra phát hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (BT, HT&TĐC) có rất nhiều tồn tại, hạn chế, khuyết điểm.
Trong đó, UBND huyện Tân Lạc đã không thực hiện việc thông báo thu hồi đất, không ban hành quyết định thu hồi đất (lần 1) theo quy định.
Đặc biệt, UBND huyện đã chưa kịp thời thu hồi số tiền 674.766.400 đồng đã chi trả, bồi thường cho các hộ dân bị thu hồi đất sau khi ban hành quyết định giảm kinh phí bồi thường.
Cụ thể: Ngày 30/12/2011, UBND huyện Tân Lạc ban hành quyết định phê duyệt phương án, dự toán chi tiết, bồi thường giải phóng mặt bằng công trình, theo đó diện tích đất được thu hồi của 32 hộ dân là 35.224,1 m2 với tổng kinh phí được phê duyệt 3.455.220.000 đồng và được chia thành khu A có diện tích 11.948,5m2 với 12 hộ và khu B có diện tích 23.274,8m2 với 20 hộ.
Chủ đầu tư đã phối hợp với Hội đồng BT, HT&TĐC huyện tiến hành chi trả tiền bồi thường cho các hộ dân làm 4 lần, bắt đầu từ năm 2012 cho đến năm 2016 với tổng số tiền 3.310.907.150 đồng.
Ngày 10/12/2021, UBND huyện ban hành Quyết định số 2813/QĐ-UBND phê duyệt phương án điều chỉnh BT, HT&TĐC công trình, trong đó giảm kinh phí bồi thường từ 3.455.220.000 đồng xuống còn 2.784.796.900 đồng.
Khi điều chỉnh dự toán BT, HT&TĐC năm 2021, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, Hội đồng BT, HT&TĐC huyện không tham mưu cho UBND huyện thu hồi lại số tiền đã chi trả tại khu A, số tiền 674.766.400 đồng; do đó, số tiền trên đã được quyết toán trong giá trị tổng thể của dự án.
Cũng qua thanh tra công tác đầu tư xây dựng công trình phát hiện, trong dự toán không điều chỉnh cự ly vận chuyển đá bằng ô tô tự đổ dẫn đến nghiệm thu, thanh toán vượt giá trị khối lượng vận chuyển bằng ô tô 12 tấn, số tiền 261.375.000 đồng. Qua đó giảm trừ chi phí xây lắp dẫn đến giảm trừ tương ứng chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn giám sát xây dựng, chi phí tư vấn thiết kế, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật. Tổng số tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra 278.830.000 đồng.
Không xử lý hình sự
Theo kết luận thanh tra, tháng 2/2024, trong quá trình rà soát lại việc thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân tại xóm Thỏi, xã Phú Vinh. UBND huyện Tân Lạc đã phát hiện một số trường hợp hộ dân đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ các diện tích đất nhưng thực tế không phải thu hồi đất thực hiện dự án. UBND huyện đã ban hành quyết định thu hồi tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án, số tiền 674.766.400 đồng.
Ngày 16/4/2024, sau khi thu hồi đầy đủ số tiền trên, chủ đầu tư đã thực hiện nộp toàn bộ số tiền vào tài khoản tạm giữ Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện.
Ngày 14/6/2024, Thanh tra tỉnh Hòa Bình tổ chức hội nghị xin ý kiến tham vấn của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Hòa Bình, Công an tỉnh Hòa Bình.
Qua đó đã thống nhất, đây là dự án được thực hiện kéo dài trong nhiều năm, có sự thay đổi nhiều về cán bộ trong quá trình quản lý, thực hiện dự án. Ngoài ra, dự án có sự thay đổi, điều chỉnh về báo cáo kinh tế - kỹ thuật 2 lần. Trên thực tế, các hộ dân đã nhận đúng, đủ số tiền 674.766.400 đồng theo diện tích thu hồi. Ngay sau khi phát hiện ra, UBND huyện Tân Lạc đã tiến hành thu hồi số tiền và các hộ dân không có ý kiến gì. Qua thanh tra không phát hiện có yếu tố vụ lợi, tiêu cực. Hậu quả sai phạm đã được khắc phục. Đồng thời dự án có thể xem xét điều chỉnh quyết toán theo quy định của Nhà nước; do đó không cần thiết phải xem xét xử lý hình sự.
Đối với số tiền sai phạm 278.830.000 đồng do cơ quan Thanh tra phát hiện và tính thiệt hại qua việc xác định vi phạm về cự ly vận chuyển do dự toán tính sai không phù hợp thực tế từ thời điểm năm 2012. Tuy nhiên, đến nay đối với vi phạm này đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định.
Thanh tra tỉnh Hoà Bình yêu cầu chủ đầu tư thu hồi và nộp số tiền 278.830.000 đồng vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh.
Yêu cầu UBND huyện Tân Lạc chỉ đạo các tổ chức, cá nhân có liên quan làm các trình tự, thủ tục nộp trả ngân sách Nhà nước số tiền 674.766.400 đồng, báo cáo cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh giá trị quyết toán dự án theo đúng quy định hiện hành.
Đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Tân Lạc kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân qua từng thời kỳ có thiếu sót để xảy ra các hạn chế, tồn tại.
