Ngôi nhà hơn 40 tuổi này thuộc sở hữu của ông Sần Quáng Khoán – bản Thèn Pả, xã Sa Lông, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên. Ảnh: Quang Đạt
Điều đặc biệt khiến ngôi nhà trệt 5 gian này nổi bật chính là mái nhà được lợp hoàn toàn bằng gỗ pơ mu - một loại gỗ quý hiếm với hương thơm đặc trưng và độ bền cao.
“Việc làm “ngói” bằng gỗ pơ mu là cả một quá trình rất kỳ công. Tôi phải lựa chọn những cây pơ mu già, có đường kính lớn, sau đó bổ gỗ thành từng tấm mỏng theo thớ và phơi nắng từ 5-7 tháng để gỗ được khô đều” - ông Khoán nói.
Mỗi tấm gỗ để lợp mái có chiều dài khoảng 50cm, rộng từ 15cm và có độ dày khoảng 2-3cm. Các tấm gỗ pơ mu được ghép khít vào nhau tạo nên một lớp mái vững chắc và bền đẹp.
Theo ông Khoán, mỗi tấm lợp có độ dày vừa phải, không quá mỏng cũng không quá dày để khi lợp lên mái không bị cong vênh hay nứt nẻ.
Mái nhà lợp gỗ pơ mu không chỉ che mưa, che nắng mà còn tạo thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Vào mùa hè, mái gỗ pơ mu khiến cho ngôi nhà luôn mát mẻ.
Mặc dù trong 4 năm gần đây, gia đình ông Khoán không còn thường xuyên sử dụng ngôi nhà này để sinh sống nhưng nó vẫn được gìn giữ nguyên vẹn để bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.
Ngoài ngôi nhà lợp gỗ pơ mu của gia đình ông Khoán, ở Thèn Pả cũng có nhiều ngôi nhà lợp mái đá cổ kính với kiến trúc đặc trưng của người Xạ Phang.
Theo ông Khoán, nhà của người Xạ Phang thường được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, với gian thờ đặt ở giữa, 2 bên là gian tiếp khách và các phòng ngủ. Nhà thường có 4 cửa, 3 cửa ở phía trước và một cửa trổ ra phía trái nhà.
Nằm ở độ cao 1.400m so với mực nước biển, thung lũng Thèn Pả, xã Sa Lông, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên từ lâu đã trở thành một địa điểm du lịch sinh thái hấp dẫn với nhiều du khách yêu khám phá thiên nhiên và văn hóa.
