Thời gian gần đây, huyện Lạc Thủy triển khai các hoạt động đấu thầu liên quan tới Dự án cung cấp thiết bị y tế cho Bệnh viện Đa khoa huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình từ nguồn vốn vay ODA và vốn đối ứng.
Hồ sơ mời thầu đã đăng tải thành công trên trang mua sắm công ngày 17/07/2024.
Tuy nhiên, các đơn vị dự thầu đã có công văn kiến nghị về Bảng điểm chấm thầu không rõ ràng, chưa khách quan, đề nghị Bên mời thầu công bố cách tính điểm cụ thể, tránh thông thầu.
Sau đó, Bên mời thầu đã có công văn trả lời ngày 19/7/2024 công khai trên trang mua sắm công khẳng định: đã thực hiện đúng hướng dẫn của mẫu Hồ sơ mời thầu (HSMT) theo quy định của nhà tài trợ và Hiệp định vay vốn.
Sau đó, ngày 31/7/2024, có đã nhà thầu phản ánh và dẫn chứng về việc một số hãng sản xuất có cấu hình chỉ định mang tính chất “bảo hộ” cho một nhà thầu duy nhất là liên danh Y gây khó khăn cho các nhà thầu khác tiếp cận hồ sơ để lựa chọn thiết bị phù hợp với chất lượng và giá tốt nhất như: (1) máy sinh hoá chỉ có model Pentra C400 hãng Horiba đáp ứng, (2) Hệ thống X Quang kỹ thuật số chỉ có model Jumong M hãng SG Healthcare đáp ứng, (3) Máy đo điện giải N, K, Cl chỉ có model Opti CCA -TS2 của hãng OPTI MEDICAL đáp ứng; (4) Máy đo nhãn áp không tiếp xúc chỉ có model HNT-1P hãng Huvitz đáp ứng.
Ngày 6/8/2024, Ban Quản lý dự án xây dựng cơ bản (Huyện Lạc Thủy) ban hành văn bản 260/CV-BQLDA trả lời yêu cầu làm rõ HSMT. Trong đó có đề cập rằng, nội dung về yêu cầu kỹ thuật của HMST đã được Nhà tài trợ có nguồn vốn vay thẩm định, có thư không phản đối và đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường.
Tuy nhiên, thư không phản đối không đồng nghĩa với việc Nhà tài trợ sẽ chịu trách nhiệm về tính pháp lý của HSMT. Trách nhiệm vẫn hoàn toàn thuộc chủ đầu tư, HSMT phải tuân thủ pháp luật về đấu thầu của Việt Nam.
Đáng nói, cũng tại văn bản 260/CV-BQLDA trả lời yêu cầu làm rõ HSMT, Ban Quản lý dự án xây dựng cơ bản (Huyện Lạc Thủy) cũng thừa nhận, đối với chi tiết “Photo receipt plate, Pixel pitch: ≤ 139 m” của mặt hàng STT 13 (DR X-ray system): Bên mời thầu đã tiến hành rà soát và xác nhận có sơ suất trong quá trình nhập dữ liệu dẫn đến sai sót trong HSMT. Bên mời thầu sẽ trình Chủ đầu tư tiến hành sửa đổi HSMT trong thời gian sớm nhất.
Về vấn đề này, một chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong hoạt động thanh tra về đấu thầu cho biết: Cần làm rõ thông tin về HSMT chỉ có 4 mặt hàng là 4 thiết bị nêu trên không hay có nhiều hơn? Bảng điểm chấm cấu hình kỹ thuật, đào tạo, bảo hành trong HSMT bao gồm những tiêu chí nào? Trên cơ sở đó, Chủ đầu tư cũng như Bên mời thầu cần thông tin minh bạch tới các nhà thầu trong phạm vi quy định của pháp luật.
Từ góc nhìn về pháp lý, theo Luật sư Trịnh Hữu Đức, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, chia sẻ: Trong một dự án nếu trường hợp nhà thầu phản ánh đúng về hoạt động mang tính chất “bảo hộ” cho một nhà thầu duy nhất để có thể đáp ứng được các điều kiện của HSMT thì Bên mời thầu có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về hoạt động đấu thầu rộng rãi qua mạng khi đã đưa các điều kiện gây khó cho các nhà thầu trong HSMT. Việc này đã gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng, làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch của gói thầu.
Căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi trên có dấu hiệu vi phạm quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP: "Trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng." Ngoài ra, hành vi này còn có dấu hiệu thông thầu, một trong những hành vi bị cấm theo quy định tại Điều 16, Luật đấu thầu 2023.
Đối với việc Ban quản lý dự án xây dựng cơ bản (Huyện Lạc Thủy) thừa nhận có sơ suất trong quá trình nhập dữ liệu dấn đến sai sót trong HSMT tại văn bản 260/CV-BQLDA, theo Luật sư Trịnh Hữu Đức, đây được coi là dấu hiệu bất thường cần được UBND huyện Lạc Thủy và các cơ quan chức năng có thẩm quyền làm rõ.
Để rộng đường dư luận, Tạp chí Thanh tra đã gửi nội dung công văn tới Chủ tịch UBND huyện Lạc Thủy để phối hợp thông tin liên quan tới Dự án Cung cấp thiết bị y tế cho Bệnh viện Đa khoa huyện Lạc Thủy.
