Một làng cổ ở Hà Giang, đẹp như phim, ruộng bậc thang xanh ngắt, nhà cổ lợp bằng loại lá rừng

Thôn Tha thuộc xã Phương Độ, thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang có tổng diện tích tự nhiên là 191,1 ha, trong đó: đất rừng tự nhiên và rừng trồng là 150,9 ha, diện tích đất trồng lúa 28,5 ha, rau màu các loại là 11,7 ha.

Từ trung tâm của thành phố Hà Giang, du khách chỉ cần phải di chuyển khoảng 5 km là đến thôn Tha, xã Phương Độ.

Thôn Tha sở hữu địa hình tương đối thấp nhưng cảnh đẹp chẳng kém gì những thôn làng khác của xã. Ngoài ra, thôn Tha đã được quy hoạch thành Làng Văn hóa Du lịch cộng đồng và sinh thái.

Thôn Tha có cảnh quan đẹp, khí hậu trong lành, cùng những nếp nhà sàn truyền thống mộc mạc của dân tộc Tày.

Thôn Tha nằm trên một địa thế đẹp, xung quanh làng là những đồi cọ xanh biêng biếc, xen giữa làng là những thửa ruộng bậc thang được tô điểm bởi những những tảng đá cuội mấp mô.

Thôn Tha còn hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, bình yên. Ngoài những cánh đồng bậc thang màu mỡ, tiếng cối giã gạo bằng sức nước, tiếng cá bỗng đớp mồi dưới ao, tiếng mõ trâu, tiếng gà gáy, những món ăn đặc sản hương vị quê hương như: Cá bỗng nướng, thịt lợn đen hun khói, gà đồi, dê núi, vịt bầu.

Cá bỗng-cá đặc sản quý hiếm được người dân nơi đây quý trọng và nâng niu như của cải có giá trị, họ dâng lên trời đất, tổ tiên để tỏ lòng kính trọng. 

Tục lệ dùng cá bỗng để cúng trong những ngày lễ của người Tày đã có từ rất lâu đời.

Ông Nguyễn Đức Xuân (84 tuổi), thôn Tha, xã Phương Độ, chia sẻ: Ngôi làng từ xưa tới nay đều là người Tày sinh sống ở đây. Nhiều ngôi cổ là nhà sàn ở đây có tuổi đời hàng 100 năm. 

Thôn Tha tươi mát và trù phú bởi có dòng suối chảy từ đỉnh núi xuống thung lũng. 

Ngôi làng được bao quang bởi hai dòng suối chảy từ trên núi cao chảy xuống. Dãy núi còn có tên gọi là Đán Sẻng (hay còn gọi là con Ong làm tổ trên núi).

Nơi đây còn lưu giữ các phong tục tập quán và những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày như: Nhạc cụ, trang phục, các điệu hát cọi, hát then… Con người hồn hậu, chất phác, phong cảnh thiên nhiên hữu tình, khí hậu trong lành mát mẻ…

Một trong những điểm thu hút du khách tìm đến thôn Tha, xã Phương Độ là nơi đây chả ồn ào, không khói bụi của xe cộ, cảnh sắc nên thơ, không khí trong lành.

Đồng bào dân tộc Tày thôn Tha sống trong những nếp nhà sàn mái cọ. Bên nhà thường có một ao nhỏ, nước chảy róc rách. 

Khi du lịch cộng đồng hình thành và phát triển ở Hà Giang, thôn Tha cũng hòa mình vào luồng không khí mới. Từ đầu thôn đến cuối xóm, mọi người cùng dọn dẹp, trang trí cửa nhà sạch sẽ, gọn gàng từ trong nhà ra đến tận cổng.

Trong thôn có 8 hộ gia đình làm dịch vụ lưu trú cho khách du lịch đến thăm quan, tìm hiểu về phong tục, văn hóa dân tộc của thôn. Ngoài chăm chỉ, cần mẫn việc đồng áng, người dân thôn Tha còn rất yêu văn nghệ. 

Cả ngày vất vả với ruộng, với nương, tối về người dân thôn Tha lại cùng nhau say sưa trong điệu hát then, hát cọi, trong tiếng đàn tính, đàn bầu.

Xung quanh làng là những đồi cọ xanh biếc, trên những thủa ruộng bậc thang mấp mô những tảng đá cuội nguyên thủy; có dòng suối chảy từ đỉnh núi xuống thung lũng với nhiều tảng đá to, phía tây của thôn là khu rừng nguyên sinh.

Những ngôi nhà sàn truyền thống nguyên sơ, những câu hát lượn, hát cọi, hát then ngọt ngào, những điệu múa dân gian, múa tín ngưỡng, những lễ hội truyền thống huyền bí, tạo cho bạn một cảm giác như trở về nơi cội nguồn của dân tộc.

Thôn Tha trở thành một điểm dừng chân lý tưởng cho du khách khi đến với Hà Giang. Đến thôn Tha, du khách được trải nghiệm, được sinh hoạt cùng người dân thôn Tha, được đắm mình trong câu cọi, điệu then, được thưởng thức những đặc sản của nông thôn miền núi.

Trao đổi với PV Báo Dân việt, ông Bùi Đức Định, Chủ tịch UBND xã Phương Độ, thành phố Hà Giang, cho biết: Hiện thôn Tha có 132 hộ với hơn 600 khẩu, với 99% là dân tộc Tày; thôn được công nhận đạt chuẩn thôn Nông thôn mới vào năm 2019. Hiện nay, thôn Tha còn gìn giữ được nhiều nét văn hóa của dân tộc Tày.

"Nổi bật như: Trên 95% số hộ có nhà sàn mái lá cọ theo kiến trúc truyền thống; 80% người dân sử dụng trang phục và tiếng nói truyền thống trong đời sống sinh hoạt hàng ngày; các giá trị văn hóa như múa Then, nón, múa bát, các nhạc cụ dân tộc, trò chơi, lễ hội dân gian được giữ gìn, bảo tồn, tổ chức thường xuyên. 

Ngày 12/8/2024, UBND tỉnh Hà Giang ban hành Quyết định số 992 công nhận điểm du lịch Làng văn hóa du lịch thôn Tha, xã Phương Độ, thành phố Hà Giang", ông Bùi Đức Định, Chủ tịch UBND xã Phương Độ cho biết thêm.

Vẻ đẹp thanh bình, mộc mạc của thôn Tha cùng sự thân thiện, mến khách và những nét văn hóa độc đáo của cộng đồng người Tày nơi đây chắc chắn sẽ là điểm nhấn ấn tượng trong lòng du khách trên hành trình khám phá mảnh đất địa đầu Tổ quốc.