Giấc mơ vùng đất mờ sương

Đường lên Y Tý không xa

Sau khi tham khảo ý kiến của bạn bè, người thân, mùa thu vừa qua, gia đình chị Nguyễn Thúy Hằng (Hà Nội) quyết định chọn Y Tý là điểm dừng chân cho chuyến nghỉ dưỡng. “Đường lên Y Tý bây giờ thuận tiện. Y Tý thật tuyệt vời, tôi được thả hồn trên những sông mây trắng bồng bềnh trôi, thưởng thức hương vị ẩm thực truyền thống của người Hà Nhì, đặc biệt là được hít thở không khí trong lành, tránh xa những ồn ào nơi phố thị” - chị Hằng tâm sự.

Nhớ lại trước đây, khó khăn lớn nhất của Y Tý đó là hạ tầng giao thông. Những ngả đường nối từ thành phố Lào Cai hoặc Khu Du lịch quốc gia Sa Pa đến Y Tý đều xuống cấp, cản trở việc đi lại, giao thương của người dân và du khách. Xác định rõ phát triển du lịch Y Tý phải gắn liền với đầu tư xây dựng hạ tầng, trong đó có giao thông, những năm qua, tỉnh Lào Cai đã ưu tiên đầu tư làm nên những con đường huyền thoại, với mục tiêu giúp người dân đi lại thuận lợi, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nổi bật trong số này là Dự án cải tạo, nâng cấp Tỉnh lộ 156B, đoạn Km40+200 - Km57+200 (từ thôn Km0, xã Bản Vược đến trung tâm xã Bản Xèo). Dự án vừa được hoàn thành, chuẩn bị được bàn giao và đưa vào sử dụng.

Ngoài nâng cấp, sửa chữa Tỉnh lộ 156B, Tỉnh lộ 158, thì Tỉnh lộ 156, đoạn Bản Vược - A Mú Sung dài hơn 30 km cũng được cải tạo theo tiêu chuẩn cấp 4 miền núi, tổng kinh phí đầu tư dự án là 159 tỷ đồng cũng đang được triển khai, dự kiến hoàn thành trước 30/4/2023.

Vóc dáng đô thị tương lai

Dù “sinh sau đẻ muộn” nhưng Y Tý lại có được lợi thế quy hoạch khoa học, bài bản, phù hợp với đô thị hiện đại trong tương lai mà vẫn giữ được cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và những nét văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Ông Tô Văn Thanh, Trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Bát Xát cho biết: Quy hoạch phân khu xây dựng đô thị du lịch Y Tý có ý nghĩa rất quan trọng trong chiến lược xây dựng và phát triển du lịch tỉnh Lào Cai nói chung và huyện Bát Xát nói riêng. Bản quy hoạch có vai trò gắn kết Y Tý với Khu Du lịch quốc gia Sa Pa để bạn bè, khách du lịch, nhà đầu tư đến với Bát Xát nhanh chóng, thuận tiện hơn, tạo cơ hội cho Bát Xát nói chung, Y Tý nói riêng khơi dậy và giải phóng tiềm năng, thu hút tối đa nguồn lực.

Với đặc điểm địa hình tự nhiên bị chia cắt bởi đồi núi hiểm trở, đô thị du lịch Y Tý sẽ phát triển với 3 phân vùng chính. Cụ thể, phân khu Y Tý ngàn mây nằm ở phía Đông của đô thị du lịch Y Tý với kết nối chính là tuyến đường Y Tý - Trịnh Tường và các trục đường chính trong khu vực. Đây cũng là nơi đặt các công trình cấp đô thị của Y Tý, hội tụ những khu vực đô thị và du lịch hiện đại với đa dạng các loại hình thương mại - dịch vụ; Phân khu Y Tý ngàn sao phát triển dọc theo dãy núi trung tâm và cao nhất của đô thị Y Tý, là nơi hình thành khu nghỉ dưỡng cao cấp, với những khu khách sạn du lịch siêu cao cấp gắn liền với những loại hình thể thao và giải trí hấp dẫn; Phân khu Y Tý ngàn năm - Y Tý bản địa nằm ở phía Tây của đô thị du lịch Y Tý với địa hình thấp nhất, là khu vực gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị bản sắc của các dân tộc ở Y Tý, đặc biệt là người Hà Nhì. Đây cũng là nơi diễn ra những sự kiện và lễ hội đặc sắc nhằm tôn vinh tín ngưỡng dân gian và các giá trị của những khu làng bản hiện hữu.

Chung tay từ phía người dân

Năm 2017, anh Ly Xá Xuy, sinh năm 1991 là một trong những người tiên phong làm du lịch tại Y Tý. Sau nhiều tháng học hỏi cách làm du lịch ở Sa Pa và nhiều điểm du lịch hấp dẫn khác trong cả nước, anh Xuy đã xây dựng Homestay Y Tý Clouds tại thôn Mò Phú Chải. Ngoài dịch vụ nghỉ dưỡng, cung cấp những món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Hà Nhì, anh còn hỗ trợ du khách khám phá những điểm du lịch hấp dẫn của Y Tý như leo núi Lảo Thẩn; săn mây trên đỉnh Ky Quan San hay bản Lao Chải; ngắm ruộng bậc thang… Anh Xuy chia sẻ: Tôi cảm nhận rõ sự thích thú của du khách khi đến Y Tý. Người dân chúng tôi đang tích cực, chủ động bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của địa phương, xây dựng thương hiệu du lịch Y Tý.

Trên địa bàn xã Y Tý hiện có hàng chục cơ sở lưu trú phục vụ du khách. Hằng năm, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ năng làm du lịch cho người dân bản địa. Từ những lớp tập huấn, người dân Y Tý tiếp cận được với du lịch hiện đại, nâng cao chất lượng phục vụ.

Được biết, thời gian qua, UBND huyện Bát Xát bố trí một tổ công tác đặc biệt để thường xuyên kiểm tra, xử lý những trường hợp vi phạm trật tự về đất đai, xây dựng trên địa bàn Y Tý và khu vực lân cận. Đây là tiền đề góp phần triển khai quy hoạch xây dựng đô thị Y Tý được thuận lợi.

Xuân về, cùng với sự đổi thay của vạn vật, đất trời Y Tý đang khoác lên mình tấm áo mới với sắc hồng rực rỡ của hoa đào, màu xanh của đại ngàn núi rừng. Y Tý trở thành “Sa Pa 2” - giấc mơ nghe xa xôi nhưng đã rất gần. Du lịch Y Tý sẽ cất cánh cùng Lào Cai phát triển.