Xung quanh một bản kết luận điều tra ở Yên Bái - Bài 1: Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái khiếu nại, kêu cứu

Ông Đinh Tiến Hùng - Phó Bí thư thường trực Tỉnh đoàn Yên Bái, mới đây có đơn khiếu nại và kêu cứu gửi nhiều cơ quan chức năng về việc bị khởi tố "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên" do Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Yên Bái thực hiện ngày 5/4/2022.

Bất ngờ bị khởi tố?

Vụ án Lăng Đức Hân (sinh 1972, Giám đốc Công ty (Cty) TNHH Ngọc Tâm, Yên Bái) và đồng phạm vận chuyển trái phép 294 kg thuốc nổ bị bắt quả tang trên hồ Thác Bà được Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Yên Bái khởi tố từ đầu năm 2021. Sau nhiều lần gia hạn điều tra, bổ sung hồ sơ, bắt và khởi tố nhiều bị can, tới ngày 5/4/2022, Công an tỉnh Yên Bái có Kết luận điều tra (số 03/KLĐT-ANĐT).

Vụ án gây chấn động dư luận không chỉ bởi kết luận điều tra cho biết có hơn 2,7 tấn thuốc nổ đã được Cty Ngọc Tâm sử dụng trái phép (từ tháng 10/2020-30/12/2020), mà còn vì thông tin khởi tố bị can Đinh Tiến Hùng - Phó Bí thư thường trực Tỉnh đoàn Yên Bái, với tội danh "Vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên".

Theo bản Kết luận điều tra do Đại tá Nguyễn Văn Dũng - Phó Thủ trưởng thường trực Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Yên Bái ký, bị can Lăng Đức Hân đã lợi dụng việc nổ mìn lấy đá làm một con đường (dài 1,5km, nền rộng 6,5m) dẫn vào khu vực mỏ quặng Núi Ngàng của Cty TNHH Tuyên Huy ở xã Cảm Nhân, huyện Yên Bình để khai thác quặng trái phép. Khối lượng đất đá mà cơ quan điều tra xác định là "quặng chì-kẽm" khoảng hơn 1.000 tấn (định giá hơn 2 tỷ đồng).

Được biết Cty Tuyên Huy khi đó đã hết quyền khai thác mỏ này, đang trong quá trình hoàn tất thủ tục cấp phép mới (đã được UBND tỉnh Yên Bái chấp thuận chủ trương đầu tư khai thác từ tháng 3/2018), và Cty này đã hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Tài nguyên - Môi trường đề nghị cấp phép.

"Cuộc gặp tại quán cà phê" là chứng cứ trực tiếp?

Vẫn theo Kết luận điều tra, để lấy đá thi công con đường trên, khoảng tháng 10/2020 Lăng Đức Hân đã gặp Nguyễn Văn Hậu (sinh 1982, Giám đốc Cty Tuyên Huy), Nguyễn Trọng Tuấn (sinh 1965) và Bùi Mạnh Hùng (sinh 1952) là hai Phó giám đốc của Cty này, đề xuất được nổ mìn khai thác đá tại các hầm lò cũ mỏ Núi Ngàng và được Nguyễn Văn Hậu đồng ý.

Nguyễn Văn Hậu biết rõ để khai thác quặng chì-kẽm tại đây thì phải sử dụng thuốc nổ từ Cty Ngọc Tâm của Lăng Đức Hân. Kết luận điều tra khẳng định Nguyễn Văn Hậu đã lợi dụng đề xuất của Lăng Đức Hân để thực hiện mục đích khai thác quặng trái phép dù biết rõ mỏ này chưa được cấp phép khai thác trở lại. Từ đây Lăng Đức Hân đã chỉ đạo các nhân viên Cty Ngọc Tâm vận chuyển thuốc nổ lên mỏ, và bị bắt quả tang như đã nói trên.

Kết luận nêu: Nguyễn Văn Hậu và Nguyễn Trọng Tuấn đã gặp ông Đinh Tiến Hùng tại quán cà phê Đồng Tâm (đường Yên Ninh, TP Yên Bái). "Sau khi được nghe Đinh Tiến Hùng chủ động đặt vấn đề khai thác quặng chì - kẽm trong thời gian làm đường lên mỏ Núi Ngàng, thì Hậu đồng ý, họ đã thống nhất việc chia lợi nhuận và giao việc tìm người khai thác quặng cho Nguyễn Mạnh Hùng (có biệt danh "Hùng lùn", trú tại Thanh Xuân, Hà Nội)" - kết luận điều tra ghi.

Và Cơ quan điều tra cho rằng đây là "chứng cứ trực tiếp quan trọng nhất của vụ án" để buộc tội ông Đinh Tiến Hùng, thậm chí cho rằng ông có vai trò "người tổ chức"!

Trao đổi với PV Đại Đoàn Kết, ông Đinh Tiến Hùng cho biết khi nhận quyết định khởi tố bị can (tại khoản 2, điều 227 - Bộ luật hình sự), đã rất sốc, cảm thấy vô cùng bất ngờ, và ông đã chủ động đề nghị Cơ quan điều tra làm rõ, giải thích.

"Tôi không liên quan gì đến việc làm ăn của Cty Ngọc Tâm, không nắm bắt hoặc hiểu biết gì về hoạt động của các đối tượng. Tại sao tôi lại bị khởi tố?!" - ông Hùng nói.

Phủ nhận hoàn toàn nội dung có liên quan đến bản thân trong Kết luận điều tra, ngày 15/5/2022 ông Đinh Tiến Hùng viết đơn khiếu nại và kêu cứu khẩn cấp gửi nhiều cơ quan từ cấp tỉnh đến Trung ương, và cho biết sẽ tiếp tục gửi đơn kêu cứu cho đến khi nhận được trả lời, giải quyết thỏa đáng.

Nói về vấn đề này, luật sư Đỗ Như Thành (đoàn Luật sư TP Hà Nội), cho rằng mô tả cuộc gặp tại quán cà phê, kết luận điều tra không cho thấy rõ các đối tượng đã hẹn nhau trước đó hay không, mục đích gì, diễn giải chi tiết cuộc nói chuyện ra sao, âm giọng của các đối tượng được ghi nhận thế nào, nhưng vẫn cho rằng đây là "chứng cứ trực tiếp".

Kết luận điều tra nêu rằng "tại quán cà phê thì Nguyễn Văn Hậu và Đinh Tiến Hùng mới nhận ra nhau là bạn học phổ thông sau rất nhiều năm. Hậu tự giới thiệu giờ là Giám đốc Cty Tuyên Huy, Nguyễn Trọng Tuấn là Phó Giám đốc, còn Hùng tự giới thiệu hiện làm Phó Bí thư Tỉnh đoàn". Lúc này Hậu mới nói đang hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép lại mỏ Núi Ngàng. Kết luận cho rằng ông Đinh Tiến Hùng đã chủ động đặt vấn đề, khởi xướng, bàn bạc với Hậu và Tuấn việc khai thác quặng trái phép.

Theo luật sư Đỗ Như Thành, những chi tiết trên cho thấy, ông Hùng không thể chủ động đề xuất với Nguyễn Văn Hậu cùng khai thác quặng trái phép, và càng vô lý khi điều tra cho rằng ông là "người tổ chức" khai thác quặng. Toàn bộ Kết luận điều tra không có chi tiết cụ thể nào cho thấy ông Đinh Tiến Hùng đã chỉ đạo, đôn đốc các đối tượng, tổ chức thực hiện hoạt động khai thác, cũng không có dấu hiệu gì cho thấy ông góp vốn, chi tiền đầu tư...

Thêm vào đó, khoản "lợi nhuận" mà bản Kết luận điều tra cho rằng các đối tượng đã thống nhất chia chác là hoàn toàn mơ hồ bởi lẽ nó không thể được định dạng, dự toán vào cái buổi đầu gặp gỡ tại quán cà phê.

“Kết luận điều tra còn cho rằng Nguyễn Văn Hậu và Nguyễn Trọng Tuấn (đều đã bị khởi tố và bắt tạm giam) chính là những người "chứng kiến cuộc gặp gỡ tại quán cà phê", đã "khớp lời khai" về cuộc gặp này - không đủ điều kiện được coi là "chứng cứ trực tiếp của vụ án đối với Đinh Tiến Hùng" vì không có căn cứ nào khác phù hợp với lời khai này” - Luật sư Đỗ Như Thành cho biết.

(Còn nữa)

Ngày 15/4, Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS HCM đã ra quyết định đình chỉ tất cả các chức vụ trong Đoàn đối với ông Đinh Tiến Hùng - Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Tỉnh đoàn Yên Bái với thời hạn 90 ngày. Đảng ủy khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh Yên Bái cũng đã có quyết định đình chỉ sinh hoạt cấp ủy đối với ông Đinh Tiến Hùng kể từ ngày 12/4/2022. Hiện bị can Đinh Tiến Hùng bị cấm đi khỏi nơi cứ trú (gia hạn đến 6/6/2022 theo quyết định của Viện KSND tỉnh Yên Bái).