Hệ lụy của việc tập trung đông người phản đối khai thác cát ở Thái Nguyên

Người dân kịch liệt phản đối

Báo Lao Động đã phản ánh về sự việc nhiều người dân tại xã Dân Tiến, tỉnh Thái Nguyên thường xuyên tập trung, kịch liệt phản đối hoạt động khai thác cát sỏi của Công ty TNHH bê tông xây dựng Việt Cường trên sông Rong vì lo ngại sạt lở đất nông nghiệp, mất sinh kế và ô nhiễm môi trường.

Trước sự phản đối kịch liệt của người dân, Công ty TNHH bê tông xây dựng Việt Cường đã phải tạm dừng hoạt động khai thác. Tuy nhiên, với các hộ dân có sinh kế gắn với sông Rong thì nỗi lo chưa hề vơi bớt bởi họ biết rằng việc doanh nghiệp dừng khai thác cũng chỉ là tạm thời.

Trong khi vụ việc tại xã Dân Tiến chưa thể giải quyết đứt điểm thì tại xã Điềm Thụy, tỉnh Thái Nguyên, người dân cũng thường xuyên tập trung, kịch liệt phản đối khai thác cát sỏi trên sông Cầu của Công ty CP Đầu tư công nghiệp xây dựng Hà Nội (đã ủy quyền khai thác cho Công ty TNHH Cường Đại) với cùng nỗi lo như xói lở đất canh tác, sụt lún nhà cửa, ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm và môi trường.

Thậm chí đã từng xảy ra xô xát giữa người dân địa phương và doanh nghiệp khai thác cát. Theo lãnh đạo xã Điềm Thụy, có những thời điểm 200 tới 300 người cùng tập trung phản đối, ngăn cản doanh nghiệp. Trước tình trạng đó, mỏ cát sỏi tại xã Điềm Thụy đã phải tạm dừng khai thác gần 8 năm qua.

Nguy cơ khiếu nại đông người, vượt cấp kéo dài

Qua theo dõi vụ việc này, luật sư Lương Văn Chương - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho rằng, khi lợi ích và nguyện vọng chính đáng của người dân chưa thể giải quyết thỏa đáng thì việc tập trung phản đối, thậm chí khiếu nại, khiếu kiện kéo dài là việc có thể xảy ra.

"Tất nhiên, trong số này có thể có một số người cố tình không hiểu hoặc kích động lôi kéo người dân. Cơ quan chức năng cần xác minh, làm rõ và có biện pháp xử lý để bảo vệ doanh nghiệp.

Khi người dân thường xuyên tập trung phản đối khai thác cát như vụ việc trên thì rõ ràng có vấn đề xung đột lợi ích giữa các bên chưa thể giải quyết", luật sư Chương nhận định.

Theo luật sư Lương Văn Chương, trên thực tế, quá trình triển khai các dự án kinh tế có sử dụng đất, đặc biệt là các dự án khai thác khoáng sản, việc vấp phải sự phản đối của người dân không phải hiếm gặp. Khi đó, việc tăng cường đối thoại giữa người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước sẽ là chìa khóa để giải quyết vấn đề.

"Khi đối thoại không hiệu quả, người dân chưa thấy quyền lợi chính đáng của mình được đảm bảo thì họ chỉ còn cách tập trung phản đối, ngăn cản việc khai thác cát.

Việc tập trung này sẽ dẫn tới những hệ lụy như mất an ninh trật tự địa phương, khiếu nại, khiếu kiện đông người vượt cấp. Đặc biệt, về lâu dài, niềm tin của người dân với chính quyền địa phương sẽ bị giảm sút, ảnh hưởng tới môi trường thu hút đầu tư, kinh doanh", luật sư Chương cho hay.

Từ góc nhìn cá nhân, luật sư Lương Văn Chương cho rằng, các cơ quan chức năng của tỉnh Thái Nguyên cần tiếp tục tổ chức hiệu quả đối thoại 3 bên "người dân, doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước". Đồng thời, tổ chức đánh giá tổng thể tác động của việc khai thác cát sỏi tới lòng sông, bờ bãi và môi trường tại các khu vực người dân đang phản đối để có điều chỉnh phù hợp.

Trở lại với vụ việc người dân xã Dân Tiến tập trung, kịch liệt phản đối hoạt động khai thác cát sỏi của Công ty TNHH bê tông xây dựng Việt Cường trên sông Rong. Trao đổi với PV, bà Vũ Thị Huệ - Bí thư Đảng ủy xã Dân Tiến cho biết, mong muốn của chính quyền địa phương là ổn định an ninh trật tự, không tập trung đông người.

"Nếu có việc xảy ra, người dân sẽ chịu thiệt thòi, bởi khi người dân không nắm rõ các quy định pháp luật mà cứ tập trung đông người kích động lôi kéo, thậm chí gây thương tích thì lại vi phạm pháp luật. Chúng tôi cũng đã tuyên truyền, yêu cầu người dân hết sức bình tĩnh, các cơ quan nhà nước vẫn đang nghe ý kiến người dân", bà Huệ chia sẻ.

Thông tin tới PV, ông Phạm Hoàng Sơn - Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cho biết, quan điểm của UBND tỉnh là giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Nếu doanh nghiệp làm ô nhiễm, sạt lở thì phải dừng, nhưng doanh nghiệp họ hoạt động có giấy phép đầy đủ mà người dân lo lắng, có ý kiến thì phải tăng cường đối thoại.