Nỗi niềm dân làng chài sông Lô mùa nước cạn

Những ngày đầu tháng 4.2025, mực nước sông Lô đoạn qua TP Tuyên Quang xuống thấp. Nhiều vị trí trơ đáy lộ cả cồn cát, những mỏm đá ven bờ.

Theo Đài Khí tượng và thủy văn Tuyên Quang, mực nước sông Lô tại thành phố những ngày qua chỉ đạt 11,25m. Đây là mực nước thấp nhất trong lịch sử từng được ghi nhận.

Con nước dòng Lô xuống thấp không chỉ ảnh hưởng đến môi trường sinh thái của các loài thủy sản mà còn khiến dân làng chài lao đao. Tại khu vực TP Tuyên Quang, theo dòng sông Lô có hàng chục hộ dân sinh sống. Khi mực nước xuống thấp, các ngư dân lại vất vả mưu sinh, lo cho những lồng bè nuôi cá.

Cả cuộc đời gắn bó với làng chài, bà Nguyễn Thị Hòa (phường Minh Xuân, TP Tuyên Quang) cho biết, có khoảng 40 hộ dân sinh sống, lênh đênh theo con nước dòng Lô. Một số gia đình do không có đất trên bờ nên đành phải bám trụ ven sông, số còn lại sinh kế dựa vào nghề chài lưới.

"Cuộc sống người dân nơi đây vốn đã vất vả, khi nước xuống thấp lại càng lao đao. Mực nước lên xuống thất thường khiến người dân khó khăn lo cho sinh kế. Việc đánh bắt cũng gặp khó khi thuyền bè không thể di chuyển.

Khổ nhất là những nhà có lồng bè nuôi cá. Phải thường xuyên canh con nước để di chuyển lồng ra giữa sông. Không kịp di chuyển thì cá sẽ chết, coi như trắng tay", bà Hòa tâm sự.

Cũng theo bà Hòa, đây là giai đoạn những ngày cuối của mùa khô. Chưa khi nào mực nước lại xuống thấp như vậy. Ước mơ được lên sinh sống trên bờ của ngư dân làng chài nơi đây chưa bao giờ nguôi ngoai.

Hơn nửa đời người gắn bó với làng chài ven sông Lô, ông Nguyễn Thanh Bình (TP Tuyên Quang) hiểu hơn ai hết nỗi vất vả khi mực nước xuống thấp. Những ngày này, ông Bình cùng gia đình phải canh con nước để di chuyển lồng bè.

"Sống ở ven sông, mỗi mùa lại một nỗi vất vả riêng. Mùa mưa lũ thì phải đối mặt với nguy hiểm. Đến mùa nước cạn thì vất vả lo sinh kế. Người dân nơi đây chủ yếu trông chờ vào con cá, con tôm để qua ngày.

Nhà có 3 lồng cá, đến mùa nước cạn là lo lắng lắm. Nước cạn ảnh hưởng đến sinh trưởng và sự phát triển của cá. Phải loanh hoay tìm đủ mọi cách để xoay sở mỗi mùa nước cạn. Khi nước xuống thấp quá phải đi gửi nhờ lồng cá ở những khúc sông sâu", ông Bình cho biết.

Cũng theo ông Bình, những năm trước, nhiều gia đình cá lồng chết trắng do nước cạn. Đến nay, ngư dân làng chài cũng không mấy mặn mà nghề nuôi lồng. Mỗi khi mùa nước cạn đến, nhịp sống của dân xóm chài dọc sông Lô lại thêm bội phần ảm đảm.

Theo các chuyên gia khí tượng thủy văn, do tác động của hiện tượng El Nino, thời tiết ít mưa sẽ kéo dài hơn so với trung bình nhiều năm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn sinh thủy của hệ thống sông, suối trên địa bàn.

Đài Khí tượng và Thủy văn Tuyên Quang khuyến cáo, các tổ chức, cá nhân theo dõi bản tin dự báo thời tiết, cảnh báo nắng nóng để chủ động thực hiện giải pháp trong sản xuất, sinh hoạt, hạn chế thấp nhất tổn thất do thiếu nước gây ra.