Biến đảo hoang thành đảo hoa trên vùng đất lịch sử Điện Biên

Gần 20 năm nghiên cứu về hoa anh đào

Mỗi mùa Xuân đến, một hòn đảo xinh đẹp trên lòng hồ Pá Khoang (xã Pá Khoang, TP Điện Biên Phủ) lại trở thành điểm đến thu hút đông đảo người dân và du khách. Tại đây đang có hàng nghìn cây hoa anh đào Nhật Bản đang đua nhau khoe sắc và nổi bật giữa núi rừng Tây Bắc.

Khu vực đảo hoa xinh đẹp trên lòng hồ Pá Khoang hiện có hàng nghìn cây hoa anh đào Nhật Bản với nhiều giống hoa khác nhau. Chia sẻ với Báo Lao Động, Tiến sĩ Trần Lệ - chủ đảo hoa anh đào cho biết, vào năm 2006, ông đã mang 10 hạt giống hoa anh đào quý hiếm đầu tiên từ Nhật Bản về Việt Nam.

Sau nhiều nỗ lực chăm sóc, ông đã ươm được 9 cây trong số 10 hạt giống. Trong đó 4 cây được trồng trên hòn đảo hoang bên hồ Pá Khoang. Đến năm 2009, những bông hoa anh đào đầu tiên đã nở rộ, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình biến ước mơ thành hiện thực của ông.

Nói về lý do biến đảo hoang thành đảo hoa, ông Lệ cho biết, vào tháng 4.2004 nhân chuyến thăm Điện Biên kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp về Hà Nội vẫn luôn dành một tình cảm đặc biệt và trăn trở cho mảnh đất Mường Phăng - nơi đặt Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Sau cuộc gặp với Đại tướng, ông Lệ xung phong lên Điện Biên để làm điều gì đó thiết thực. Từ đó, ông đã quyết tâm, nghiên cứu, thử nghiệm thành công và công bố một loại địa lan Mường Phăng và hoa anh đào Mường Phăng.

Sau gần 20 năm, vừa nghiên cứu vừa chăm sóc, lai tạo và nhân giống, giờ đây hàng nghìn cây hoa anh đào trên hòn đảo xinh đẹp đang đua nhau khoe sắc. Mỗi độ Xuân về, đảo hoa lại khoác lên mình tấm áo mới rực rỡ. Tất cả các giống hoa anh đào được trồng ở đây đều có nguồn gốc từ Nhật Bản, mang theo vẻ đẹp tinh tế và ý nghĩa sâu sắc của đất nước mặt trời mọc.

Biến đảo hoang thành điểm đến thơ mộng

“Ban đầu cũng gặp rất nhiều khó khăn vì từ trước tới nay rất nhiều người đem hạt anh đào từ Nhật Bản về Việt Nam trồng đều thất bại. Nguyên nhân là do hạt cây hoa anh đào có lớp vỏ rất cứng và dày. Cùng với đó, nếu không có kiến thức nghiên cứu sâu về loài cây này thì khi trồng rất dễ bị thối gốc khiến cây chết” - ông Lệ nói.

Do đó, ông phải tìm giải pháp để hỗ trợ tách lớp vỏ hạt một cách an toàn khi ươm và khi trồng cây giống phải tạo được độ dốc phù hợp để đất không bị úng nước khi rễ cây chưa phát triển đầy đủ.

Cũng theo ông Trần Lệ, vùng đất Mường Phăng - Pá Khoang (trước đây là xã Mường Phăng, huyện Điện Biên) là vùng đất tốt nhất của tỉnh Điện Biên. Nơi này nằm sau lưng dãy Hoàng Liên Sơn, mùa Đông không quá lạnh giá mà cũng không quá ẩm ướt. Chính khí hậu nơi đây đã tạo nên một môi trường sống lý tưởng cho hoa anh đào.

Ngoài ra, ưu điểm lớn nhất của đảo hoa này là vị trí đắc địa, nằm cạnh hồ chứa nước lớn nhất tỉnh Điện Biên. Nhờ độ cao hơn 1.000m so với mực nước biển, khí hậu nơi đây vô cùng đặc biệt. Vào mùa Đông, trời không có sương muối, nhờ nắng ấm ban ngày và hơi nước bốc lên vào ban đêm.

Nhớ lại những năm chưa có đường bê tông để tới đảo hoa, ông Lệ - cho biết, du khách phải ngồi trên ca nô khoảng gần 10 phút trên lòng hồ. Tuy nhiên, nhờ sự đầu tư tuyến đường bêtông, giờ đây việc di chuyển đến đảo đã thuận tiện hơn rất nhiều.

Đảo hoa anh đào có diện tích khoảng hơn 7ha, hiện nay trên đảo có 20 giống hoa anh đào với khoảng 120.000 cây hoa anh đào, phần lớn là giống Edohigan Zakura, tạo nên một nét chấm phá giữa lòng hồ Pá Khoang. Từ nhiều năm nay, cứ vào mùa hoa, đảo hoa lại trở thành địa chỉ được nhiều người tìm đến tận hưởng một cảm giác yên bình, thư thái.

Anh Trần Việt Hùng - người dân TP Điện Biên Phủ, cho biết: “Nhân dân chúng tôi trân trọng cảm ơn ông Trần Lệ - người đã đưa hoa anh đào về Điện Biên. Mong tỉnh nhà sớm có khu vực trồng riêng loài hoa Ban giống như ông Lệ trồng cây hoa anh đào để tỉnh Điện Biên có thêm nhiều điểm tham quan ấn tượng, thu hút đông đảo khách du lịch đến và kéo dài thời gian lưu trú”.

Trước đó vào năm 2018, lần đầu tiên tỉnh Điện Biên đã tổ chức Lễ hội hoa anh đào để quảng bá du lịch và giới thiệu văn hóa Nhật Bản, nhân dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản. Từ đó, hầu hết các năm tại đây đều diễn ra sự kiện văn hóa, du lịch ở quy mô khác nhau mỗi khi đến mùa hoa nở.

Đầu năm 2025, Lễ hội hoa anh đào - Điện Biên Phủ năm 2025 với chủ đề “Bản mường vào Xuân - Anh đào khoe sắc” diễn ra từ ngày 11 đến 12.1. Theo ông Nguyễn Quang Hưng - Chủ tịch UBND TP Điện Biên Phủ, Lễ hội hoa anh đào - Điện Biên Phủ năm 2025 là hoạt động góp phần tăng cường hợp tác toàn diện giữa 2 nước Việt Nam - Nhật Bản. Qua lễ hội, hình ảnh mảnh đất Điện Biên anh hùng, giàu bản sắc văn hóa càng được quảng bá rộng rãi.

Ngoài ra, thu hút và kêu gọi các nhà đầu tư, du khách Nhật Bản đến với Điện Biên Phủ tìm hiểu khả năng hợp tác đầu tư, thương mại du lịch. Thúc đẩy sự phát triển khu du lịch Pá Khoang - Mường Phăng nhằm đưa đảo hoa trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn thu hút du khách, góp phần làm phong phú thêm nguồn tài nguyên và các sản phẩm du lịch Điện Biên.